Nee, lactosevrij is niet hetzelfde als zuivelvrij. Het is lastig om de twee termen uit elkaar te houden, maar ze zijn niet hetzelfde. Het is dus tijd om de zaken recht te zetten en ze te definiëren.
Zo wordt het makkelijker om het verschil te bespreken tussen lactosevrij en zuivelvrij eten en waarom de twee elkaar soms, maar niet altijd, kunnen overlappen. Lees hieronder verder voor meer informatie.
Het verschil tussen lactosevrij en zuivelvrij
Simpel gezegd is bij lactosevrije producten de lactose verwijderd of afgebroken, terwijl zuivelvrije producten helemaal zonder melk of melkderivaten worden gemaakt. Zo is lactosevrije melk een zuivelproduct waarbij de lactose is verwijderd, terwijl amandeldrank een zuivelvrij product is op basis van amandelen en haverdrank een zuivelvrij product op basis van haver.
Nu terug naar de basis. Lactose is een natuurlijke suiker die voorkomt in melk, oftewel zuivel. Alle soorten zoogdiermelk bevatten lactose, wat betekent dat producten zoals kaas, room, ijs en boter allemaal verschillende hoeveelheden lactose bevatten. Je kunt hier meer over lezen in onze artikelen:
- Wat is lactosevrije kaas?
- Bevat boter lactose?
- Bevat room lactose?
- Is yoghurt lactosevrij?
- Lactosevrij eten
Zuivel daarentegen verwijst naar voedingsmiddelen en dranken die zijn gemaakt van de melk van zoogdieren zoals koeien, geiten, schapen en buffels - ongeacht of de lactose is verwijderd of niet.
Zoals je waarschijnlijk al hebt gemerkt, kunnen de twee definities elkaar overlappen. Laten we dieper ingaan op deze mogelijke overlap en de productie van lactosevrije producten om tot de kern van de verschillen te komen.
Hoe maak je lactosevrije producten?
Veel lactosevrije producten worden gemaakt van lactosevrije melk waaraan lactase is toegevoegd. Lactase is een natuurlijk enzym dat lactose afbreekt in eenvoudigere suikers: glucose en galactose.
Verschillende producten worden echter op verschillende manieren lactosevrij gemaakt.
- Voor lactosevrije boter wordt het enzym gewoon toegevoegd aan verse room in plaats van melk.
- Voor kaas en yoghurt wordt het samen met bacterieculturen aan de zuivel toegevoegd voordat het rijpings- of fermentatieproces begint. De lactose kan niet uit de melk worden verwijderd voordat het kaasmaakproces zelf begint, omdat de bacteriën het moeten consumeren en omzetten in melkzuur om de kaas de gewenste smaak te geven.
- Hetzelfde geldt voor yoghurt, want het melkzuur geeft het zijn kenmerkende pittigheid.
Bij Arla gaat de melk meestal door een ultrafiltratietank voordat de enzymatische behandeling begint. De gespecialiseerde filters helpen de herkenbare smaak te behouden, omdat hydrolyse van de volledige hoeveelheid lactose zou resulteren in een veel zoeter smaakprofiel.
Zijn lactosevrije producten altijd zuivelvrij?
Nee, lactosevrije producten zijn niet zuivelvrij. Zoals we al hebben gezegd, zijn er een aantal handige processen die ons in staat stellen om te genieten van zuivel zonder lactose. Meer specifiek creëren deze processen lactosevrije producten, maar ze gebruiken nog steeds zuivel als basisingrediënt. Om het label lactosevrij te krijgen, moet een product ooit lactose hebben bevat.
Laten we lactosevrije cheddar als voorbeeld nemen. Hoewel de lactose is verwijderd, is het nog steeds gemaakt van koemelk, waardoor het een zuivelproduct is. Alternatieven voor zuivelproducten hebben echter geen lactose en zijn ook geen zuivel. Dit zijn bijvoorbeeld melk- en kaasalternatieven gemaakt van haver, amandelen of soja.
Zijn zuivelvrije producten altijd lactosevrij?
Ja, zuivelvrije producten zijn ook lactosevrij. Zuivelvrij betekent dat melk geen rol speelt, dus er is geen lactose. We hopen dat dit de mist rond deze termen opheldert.
Hoe te controleren op lactosevrije of zuivelvrije producten
Het is belangrijk om vertrouwd te raken met productetiketten. Hoewel op veel producten "lactosevrij", "zuivelvrij", "niet-zuivel" of "melkvrij" staat, geldt dat niet voor alle voedingsmiddelen.
Het is dus altijd een goed idee om voor de zekerheid de ingrediëntenlijst en eventuele "kan bevatten"-vermeldingen te lezen. Zoek naar toegevoegde melk en zuivelproducten. Voor de hand liggende producten zijn melk (van elk type, inclusief gecondenseerde, gemoute, poedermelk en geëvaporeerde melk), kaas, karnemelk, room en zure room.
Maar je moet ook letten op ingrediënten zoals wrongel, wei, wei-eiwitconcentraat, melkcaseïne en melkbijproducten**.
Veel bereide en verwerkte voedingsmiddelen bevatten lactose en zuivel - zelfs voedingsmiddelen waarvan je het misschien niet zou verwachten. Kijk dus op het etiket van je favoriete ontbijtgranen, snacks, soepen en sauzen om meer te weten te komen over de inhoud.
Lactosevrij = lactosegehalte <0.01g / 100g
